Bhopaldaky zäherli gaz betbagtçylygy

---

HealthWiki > Daşky gurşaw we adam saglygy > Bap 4: Ekologik hukuk we adalatlylyk > Bhopaldaky zäherli gaz betbagtçylygy

---

Bu bapda:

 

Bu bapda:

• Bap 4: Ekologik hukuk we adalatlylyk
• Bhopaldaky zäherli gaz betbagtçylygy
• Hukuk we adalatlylyk ugrunda göreş
• Zäherli maddalaryň bedenimize aralaşmagy

1984-nji ýylyň 3-nji dekabrynda Hindistanyň Bhopal şäherinde gije aýylganç betbagtçylyk boldy. Pestisidleri öndürýän fabrikden çykan zäherli gaz Bhopalyň daş-töweregindäki howany zäherledi. Şol ýerlerdäki ilatyň gürlügi örän ýokarydy. Fabrigiň howp abanýandygy baradaky duýduryş ulgamy öçürilipdi. Şonuň üçin-de, adamlar hiç hili duýduryş seslerini eşitmediler.

Diri galanlardan Aziza Soltan şuny ýatlaýar:

Men gije çagamyň üsgürýänliginden oýandym. Otagymyzy ak duman gaplapdy. Men adamlaryň: “Gaçyň!Gaçyň!” dýen seslerini eşitdim. Soňra men hem üsgürip başladym. Men her dem alamda içime oduň ýalynlary girýän ýalydy.

Diri galanlaryň ýene biri Çampa Dewia Şukla şuny ýatlaýar:

Adamlar turup, eginlerindäki eşikleri bilen gaçyp başladylar. Olar özleriniň we ýakynlarynyň janyny halas etjek bolup ylgaýardylar.

Meniň bedenime edil ajy gyzyl burç çalnan ýaly boldy, gözlerim ýaşaryp, burnumdan suw akdy, agzymyň içi köpürjikden doldy.

Şol gije zäherli gaz köp adamlary gyrdy. 3 günden ýene 8000 adam öldi. Emma betbagtlyk munuň bilen gutarmandy, dogrusy, bu diňe onuň başydy.

Şu wakadan soň 20 ýylyň dowamynda bedenlerinde galan zäherli gaz zerarly ýene-de 20 000 adam öldi. Şol zäherli gazyň täsiri zerarly köp adamlar erbet kesellere ýolukdylar: olar kynlyk bilen dem alýardylar, dyngysyz üsgürýärdiler; olary ysytma tutýardy, el-aýaklarynyň syzyjylygy ýitýärdi, bedenleri tapdan düşüp, ruhuçökgünliklere sezewar bolýardylar, rak keseline ýolugýardylar. Şol aýylganç gijeden gutulanlaryň çagalary we agtyklary dogabitdi kesellerden ejir çekýärler. Olaryň elleri we aýaklary guraýar, haýal ösýärler, nesil öndüriji we nerw ulgamlarynyň kesellerinden ejir çekýärler. Şol gide Bhopalyň howasyny zäherlän gaz 150 000-den gowrak adama zyýan ýetirdi.